Στις 29 Μαρτίου, έγινε πρόταση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο περί αναθεώρησης των κανονισμών λογιστικής του άνθρακα από τις εκπομπές βιομάζας, και σύμφωνα με πληροφορίες της EurActiv, το ζήτημα έχει προκαλέσει ανησυχία στους κύκλους λήψης αποφάσεων.
«Πληρώνουμε κόσμο προκειμένου να κόβουν τα δάση τους στο όνομα της μείωσης των εκπομπών του θερμοκηπίου, και βασικά τις αυξάνουμε. Κανείς δε νοιάζεται να κάνουμε κάποια ανάλυση επί αυτού», είπε πηγή των Βρυξελλών στη EurActiv.
«Απλά υπνοβατούν σε αυτή την παραφροσύνη», πρόσθεσε.
Περίπου το ήμισυ του στόχου της ΕΕ για παροχή του 20% της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές μέχρι το 2020, θα επέλθει από ενέργεια από βιομάζα όπως ξύλο, απόβλητα και γεωργικές καλλιέργειες, σύμφωνα με τα εθνικά σχέδια δράσης των κρατών μελών της ΕΕ.
Το ξύλο συνδράμει στο μεγαλύτερο μέρος αυτού του στόχου και θεωρείται στην ΕΕ ως «ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα», δίδοντάς του πρόσβαση σε επιδοτήσεις, ειδικά τιμολόγια τροφοδοσίας και ασφάλιστρα ηλεκτρικής ενέργειας σε εθνικό επίπεδο.
Ωστόσο επειδή υπάρχει χρονική υστέρηση μεταξύ του άνθρακα που παράγεται από το κόψιμο ενός δέντρου, μεταφορά του και καύση του- και την ισοδύναμη ποσότητα άνθρακα που ένα νέο δέντρο απορροφά όταν μεγαλώνει αρκετά –η βιομάζα αυξάνει στο μεσοδιάστημα την συγκέντρωσή του.
Ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα
«Είναι λάθος να υποθέτουμε ότι η βιοενέργεια είναι ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα, εξαρτάται με τι την αντικαθιστάς», είπε ο καθηγητής Delfet Sprinz (Ευρωπαϊκό Οργανισμός Περιβάλλοντος) στην EurActiv.
«Εάν αντικαταστήσεις ένα δάσος με ενεργειακές καλλιέργειες σύμφωνα με τους τρέχοντες κανόνες λογιστικής της ΕΕ, είναι πολύ πιθανό να αυξήσεις τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου».
Η έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος τον περασμένο Σεπτέμβριο, ισχυρίστηκε ότι «η νομοθεσία που ενθαρρύνει την υποκατάσταση των ορυκτών καυσίμων από βιοενέργεια, ανεξάρτητα από την πηγή της βιομάζας, ίσως έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των εκπομπών άνθρακα- και επομένως επιταχύνει την υπερθέρμανση του πλανήτη».
Το Διακυβερνητικό Πάνελ για την Κλιματική Αλλαγή αναφέρει επίσης ότι η βιομάζα μπορεί να θεωρηθεί ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα μόνο εάν ληφθούν υπόψη πρώτα όλες οι επιπτώσεις της χρήσης της γης.
Η ΕΕ γνωρίζει το θέμα και αναμένεται σχετική πρόταση περί επιβολής δεσμευτικών κριτηρίων για τη βιομάζα και την ενεργειακή παραγωγή αργότερα μέσα στο χρόνο. Ωστόσο έχει καθυστερήσει πολλές φορές και δεν είναι απίθανο να καθυστερήσει εκ νέου.
Οι πλούσιες σε δάση σκανδιναβικές χώρες αντιτίθενται στην επιβολή δεσμευτικών κριτηρίων για τη βιομάζα- η Φινλανδία και η Σουηδία παράγουν 20% και 16% της ενέργειάς τους από βιομάζα- ενώ τα συμφέροντα της βιομηχανίας τείνουν μάλλον υπέρ κριτηρίων που αγνοούν τις εκπομπές καύσης και τις απώλειες αποθήκευσης άνθρακα από την καύση ξύλου.
Τα κριτήρια βιωσιμότητας είναι ένα κλιματικό πεδίο στο οποίο ηγούνται οι ΗΠΑ έναντι της Ευρώπης. Ο Οργανισμός Περιβάλλοντος στις ΗΠΑ έχει ήδη διεξάγει δημόσια διαβούλευση για τον τρόπο υπολογισμού των εκπομπών από την καύση βιομάζας και υπέβαλε νομοθετική πρόταση.
Απελπισμένη η ΕΕ
Διάφοροι αξιωματούχοι της ΕΕ με τους οποίους ήρθε σε επαφή η EurActiv, εξέφρασαν απογοήτευση για την έλλειψη ενδιαφέροντος για σκληρότερους λογιστικούς κανόνες από τη διεύθυνση ενέργειας της ΕΕ, που είναι υπεύθυνη για το χαρτοφυλάκιο της βιομάζας.
«Δε νομίζω ότι έχουν πρόθεση να εξετάσουν τις εκπομπές άνθρακα από την καύση ξύλου. Δεν είναι πεπεισμένοι ότι πρόκειται για ένα σημαντικό ζήτημα», τόνισε μια πηγή.
Ερωτηθείς εάν το υφιστάμενο πρότυπο παραγωγής βιομάζας και χρήσης θα εμποδίσει τη μείωση 20% των εκπομπών άνθρακα μέχρι το 2020, απάντησε ότι «είναι βέβαιο 100%, διότι δεν υπάρχει σχεδόν καμία βιομάζα (που βασίζεται σε ξύλο) που δεν αυξάνει τις εκπομπές. Το ερώτημα είναι για πόσο καιρό;».
Δεν υπάρχουν αξιόπιστα στοιχεία υπολογισμού του χρόνου που η Ευρώπη θα υποστεί «έλλειμμα άνθρακα» που προκαλείται από τη χρήση βιομάζας για ενέργεια και συγκεκριμένα η συγκομιδή ξυλείας για αυτό.
Ωστόσο «ο κίνδυνος να έχουμε για πολύ καιρό εκπομπές νομίζω είναι πολύ υψηλός», τόνισε ο αξιωματούχος. «Θεωρώ υπάρχει σημαντικό κίνδυνος να αυξήσουμε τις εκπομπές τις επόμενες δεκαετίες».